Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı
Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı

Hedeflenen KOP Bölgesi

Genel Durum 

 

Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı; Aksaray, Karaman, Konya ve Niğde illerinden oluşan KOP Bölgesi'nde yatırımların gerektirdiği araştırma, planlama, programlama, projelendirme, izleme, değerlendirme ve koordinasyon hizmetlerinin yerine getirilmesi suretiyle, bu projelerin kapsadığı bölgelerin kalkınmasını hızlandırmak üzere, 2011 yılında çıkarılan 642 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurulmuştur. Anılan KHK ile KOP İdaresi’nin görev alanı Aksaray, Karaman, Konya ve Niğde illerinden oluşmakta iken 6 Haziran 2016 tarihli ve 2016/8870 sayılı kararnameye ilişkin ekli Bakanlar Kurulu Kararı ile Nevşehir ve Yozgat, 7 Eylül 2016 tarihli ve 2016/9140 sayılı kararnameye ilişkin ekli Bakanlar Kurulu Kararı ile ise Kırıkkale ve Kırşehir illeri eklenmiştir. 

 

Aksaray, Karaman, Kırıkkale, Kırşehir, Konya, Niğde, Nevşehir ve Yozgat illerini kapsayan KOP Bölgesi, 95.580 km2’lik alanı ile Türkiye toplam yüzölçümünün % 12,2’sine sahiptir. TÜİK'in açıkladığı ADNKS sonuçlarına göre 31 Aralık 2018 tarihi itibariyle bölgenin toplam nüfusu 4.406.245 kişi, Türkiye nüfusu içerisindeki payı % 5,45’tir. 

 

Bölge halkının hayatlarına dokunarak bölge içi ve bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltmayı amaçlayan KOP İdaresi Başkanlığı, bölgemizin rekabet gücünü geliştirerek ekonomik ve sosyal yapıyı güçlendirmek ve vatandaşlarımızın refah düzeyini yükseltmeyi temel öncelikleri arasında görmektedir. Bu öncelikleri gerçekleştirmek, kalkınmasını hızlandırmak için bölge illerimiz için hazırlanan ve 2014-218 yıllarını kapsayan KOP Eylem Planı da şu anda yürürlüktedir.

 

Başkanlığımız sulama ve hayvancılık projeleri ile tarım sektörü başta olmak üzere, enerji, ulaşım, bilişim, sanayi, ticaret ve turizm gibi iktisadi sektörlerde, kültür, sanat, gençlik ve toplumun dezavantajlı kesimlerine yönelik yürüttüğü sosyal içerme ve kalkınma projeleri ile de sosyal sektörlerde faaliyetlerini sürdürmektedir.

 

Kurulduğu günden bugüne güçlü bir KOP Bölgesi hayalini ile çalışan KOP İdaresi Başkanlığı, Türkiye’nin güçlü bölgelere ihtiyacı olduğu teziyle bölgedeki üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve özel sektörle birlikte güç birliği yaparak çalışmalarına devam etmektedir. 

 

KOP Bölgesinde tarım, sanayi, ticaret ve turizm öne çıkan sektörler olup, tarım bölge ekonomisinde ağırlıklı etkisini korumaktadır.

 

KOP EYLEM PLANI

Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi (KOP BKİ); kuruluş kararnamesi ile bölgenin kalkınması yönünde kamu yatırımlarının koordinasyonunu sağlamak, kamu yatırım, proje ve faaliyetleri önceliğinde olmak üzere KOP Eylem Planı’nı hazırlamakla görevlendirilmiştir.

 

Bu çerçevede KOP BKİ, 2012 yılından itibaren, bir yandan bölgede yapılan tüm kamu yatırımlarının izlenmesi, değerlendirilmesi ve koordinasyonuna yönelik faaliyetler gerçekleştirirken, diğer yandan da Bakanlıklar, Valilikler, Üniversiteler, Kalkınma Ajansları ve bölgedeki tüm aktörlerin katılımı ile KOP Eylem Planı (2014-2018) hazırlık çalışmalarını yürütmüştür.

 

KOP Eylem Planı 30.12.2014 tarihinde Bölgesel Gelişme Yüksek Kurulu tarafından onaylanmış ve 30.04.2015 tarihinde Niğde’de gerçekleştirilen KOP Eylem Planı Tanıtım Toplantısı ile kamuoyuna açıklanmıştır. Eylem Planı, KOP Bölgesini bütün olarak ele alan entegre bir bölgesel kalkınma planıdır. KOP Eylem Planı kapsamında 5 ana eksen, 26 alt eksen, 92 eylem ve 243 proje paketi öngörülmüştür. Ana eksenler aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:

 

·         Toprak ve su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı

·         Ekonomik yapının güçlendirilmesi

·         Altyapının geliştirilmesi ve kentleşme

·         Beşeri ve sosyal yapının güçlendirilmesi

·         Kurumsal kapasitenin geliştirilmesi

 

KOP Eylem Planı’nın temel amacı bölgede kapsamlı bir dönüşümü gerçekleştirmektir. Bu çerçevede tarımsal yapıda değişimi ve sürdürülebilirliği sağlayarak; sanayi, ticaret, ulaşım, enerji gibi sektörleri güçlendirmek, eğitim, sağlık, kültür ve diğer sosyal hizmetlere erişilebilirliği artırmak, bölge içi ve bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltmak, yenilikçi bir yaklaşımla bölgenin rekabet gücünü geliştirmek, bölgenin ekonomik ve sosyal kapasitesini güçlendirmek ve vatandaşlarımızın refah düzeyini yükseltmek temel önceliklerdir.

 

2014-2018 yıllarını kapsayan KOP Eylem Planı için toplam 9 Milyar 927 Milyon Türk Lirası kaynak tahsisatı yapılmıştır.


Tehditler: Yetersiz Su Kaynakları, Kuraklık Riski, Göç


KOP Bölgesi sahip olduğu geniş tarım alanlarına karşın yetersiz su kaynaklarına sahiptir. Bölgedeki mevcut su kaynakları ve üretim deseni ile tarımsal yapının sürdürülebilirliği risklidir. Türkiye sulanan alanlarının %17'sinin KOP Bölgesinde yer almasına karşın, ülkemiz kullanılabilir su kaynaklarının ancak % 4'ü bölgede bulunmaktadır. Bölge'nin mevcut sulanan alanlarında kullanılan suyun %60'ı yeraltı suyundan karşılanmaktadır. KOP Bölgesi'nde yeraltı su seviyesi her yıl ortalama olarak 3 mm civarında düşmektedir. Yeraltı sularındaki düşüşlerin devam etmesi halinde, belli bir derinlikten sonra su çekimi ekonomik olmaktan çıkacaktır. Bu durum, mevcut sulanan alanların büyük bir kısmının, ileride sulanamama riskini ortaya çıkarmaktadır. 

KOP Bölgesi coğrafi konumu itibariyle Türkiye'nin en az yağış alan bölgesidir. Bölge, yıllık yağış açısından Türkiye yıllık ortalama yağış kadar yağış almaktadır. Son yıllarda bölgede yaşanan kuraklık, yer altı sularının ekonomik çekilebilirlikten uzaklaşması, bölge ekonomisini olumsuz etkilemektedir. 


 

KOP Bölge Kalkınmasında Gelecek Projeksiyonu

KOP Bölgesi sahip olduğu geniş tarım arazileri, derin tarihi birikimi, sahip olduğu jeopolitik konum, mevcut esnek işgücü yapısı, gelişmiş OSB altyapısı ile ülkemizin yeni cazibe merkezi olabilecek bir bölgesidir. KOP Bölgesi, Asya ile Avrupa'yı birbirine bağlayan ülkemizin merkezinde yer almakla birlikte yenilenebilir enerji kaynakları varlığı ile geleceğin yeşil enerji üretim merkezlerinden birisi olabilecek potansiyele sahiptir. 

Bölgede su kaynaklarının giderek azalması, kuraklık riski tarımsal yapıyı tehdit emektedir. Sürdürülebilir kalkınmanın sağlanabilmesi için fırsatlar içeren sektörlere dönüşümün sağlanması gerekmektedir. Bölgede tarımdan diğer sektörlere dönüşüm yapılırken tarımsal yapıda kendi içinde değişimin yapılması ülke gıda güvenliği açısından zaruret arz etmektedir.  Değişime Öncülük Edebilecek Sektörler: Sürdürebilir Etkin Tarım, Ulaştırma ve Yenilenebilir Enerji



Tarım


KOP Bölgesi'nin yaklaşık 3 milyon hektar tarım arazisi varlığı, Türkiye tarım arazisi varlığının %12,4'üne karşılık gelmekte olup; tarım sektörü, Türkiye'nin gıda güvenliğinin teminatı açısından, Bölge'nin mevcut tarımsal yapısının sürdürülebilirliğin sağlanması için, KOP Bölgesi tarımsal yapısında bir değişim ve dönüşümü sağlayacak yeni bir modelin ortaya konulması gerekmektedir. Bu kapsamda;

 

  • Arazi toplulaştırması ve sulama projeleri hayata geçirilerek tarım altyapısı iyileştirilmelidir. 
  • Mevcut suyun tasarruflu kullanılması ve havza dışından (Kızılırmak ve Göksu Nehirlerinden) su transferi imkânları araştırılarak hayata geçirilmelidir.
  • Bölge'ye has kuru tarım öncelikli ilave tarımsal destekleme programları uygulanmalıdır.


Ulaştırma


Ülkenin doğu–batı ve kuzey–güney karayolu bağlantılarının kesiştiği kavşak noktasında yer alan KOP Bölgesi, sahip olduğu jeopolitik konumu, yeterli OSB ve KSS sayısı, güçlü sanayi altyapısı ve esnek iş gücü potansiyeli ile batı-doğu arasında bir kalkınma köprüsü ve cazibe merkezi olmaya adaydır. 
 

Bölge'nin sanayide orta yüksek teknolojiye geçiş programlarıyla eşgüdüm içerisinde ulaştırma altyapısının aşağıdaki tespitler doğrultusunda güçlendirilmesi ile tarım, sanayi, turizm ve diğer sektörlerde hareketlilik sağlanabilecektir:

 

Enerji

Yenilenebilir enerji kaynaklarının enerji arzındaki payının artırılması, Türkiye'nin enerji arz güvenliği açısından büyük önem taşımaktadır. KOP Bölgesi güneşlenme süresi, yatay yüzeye gelen toplam radyasyon değeri ve kullanılamayan geniş düz arazi varlığıyla, güneş enerjisinden elektrik enerjisi üretiminde ön plana çıkmaya başlamıştır. Konya İli Karapınar İlçesi'nde Bakanlar Kurulu Kararıyla Enerji İhtisas Endüstri Bölgesi (EİEB) ilan edilmiş olması da büyük bir fırsattır. 

 

KOP Bölgesi'nin sahip olduğu potansiyelleri kullanarak tehditleri fırsatlara çevirerek ülkemizin yeni cazibe merkezi haline getirilmesi mümkündür. Bu amaçla bölgede topyekün bir yapısal dönüşüm programının gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Kalkınmış bir KOP Bölgesi Türkiye'nin 2023 ve 2071 yılı hedeflerine önemli katkılar sağlayabilecektir.