Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı
Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı

Tarihi Süreç

KONYA OVASI PROJESİ ve KOP İDARESİ: TARİHSEL SÜREÇ

 

KOP Bölgesi, tarih öncesi çağlardan günümüze uzanan her dönemde, sosyal ve ekonomik alanda önemli bir merkez olmuş ve çok sayıda uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. İnsanlığın kültürel gelişim sürecinde, üretim, beslenme, teknoloji, inanç ve sosyal yaşam unsurlarının yeniden biçimlenme faaliyetleri, başta Çatalhöyük olmak üzere, Bölge'deki kültürel alanlarda hayat bulmuş, bu önemli gelişmeler Bölge’nin İmparatorluğun merkezi olmasına kadar uzanmıştır. 

Anadolu Selçukluları döneminde Bölge, kültür ve sanatta altın çağını yaşamış; devrin ünlü bilginleri, filozofları, şairleri, mutasavvıfları, musikişinasları ve diğer güzel sanatların üstatlarını bir araya getirmiştir. 

KOP Bölgesi, Anadolu kurumsal devlet hafızamızın başlangıcı, hükmedilen değil hükmeden, güçlü coğrafyası ve tarihi ile medeniyetimizin mihenk taşlarından biriydi. KOP Bölgesi'nin de içinde yer aldığı Orta Anadolu, Türkiye'nin ilim, irfan, hoşgörü bakımından küresel ölçekte değerler üreten bir coğrafyası, bir hoşgörü, bir gönül havzasıydı. Çağdaş İbn-i Sina, İbn-i Rüşd gibi ilim adamları ile birlikte Selçuklu dönemine ait Hz. Mevlana, Sadreddin-i Konevi, Muhyiddin-i Arabî, Hacı Bektaş-ı Veli, Ahi Evran'ın evrensel niteliklerini hala korumaları ilim irfana verilen önemin göstergesidir. Tarihimizde bu dönem kadar evrensel seviyede üretim yapabildiğimiz bir başka dönem yoktur. 

Tarih içinde oluşmuş bu önemli kültürel ve sosyal birikimlere sahip olan KOP Bölgesi, günümüzde Kalkınma Bakanlığı’na bağlı merkezi bir teşkilat olarak kurulan KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı ile yeniden bir entegre kalkınma sürecine girmiştir. 

 

KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın bağlı kuruluşu olmuştur.

 

 

 

Konya Ovası’na Su Getirme Çalışmaları ve KOP

 

Konya Ovası’na suyu getirme ile ilgili en kapsamlı çalışma Osmanlı devrinde II. Abdülhamid Han zamanında yapılmıştır. Ülkemizin ilk resmi sulama projesi olan Konya Çumra Sulaması 1907-1914 yılları arasında yapılmış olup, proje ile Beyşehir Gölü suları bir isale kanalıyla Konya Ovası’na nakledilerek 57 000 hektar tarım alanı sulamaya açılmıştır Bu büyük proje o dönemde dünyanın önde gelen projeleri arasında yer alıyordu. Yapılan projede ana su kaynağı Beyşehir Gölü’dür. Buradan alınan su, isale hattı ve buna bağlı sulama kanalları ve taksim merkezleri ile Konya Ovası’na ulaştırılmıştır. GAP'tan sonra en büyük sulama yatırımı olma özelliğini taşıyan Konya Çumra Projesi kapsamında, Konya'nın su rüyasını gerçekleştirmek için DSİ tarafından uygulanmaya başlanan projelere “Konya Ovaları Projeleri”, kısaca “KOP” denilmiştir. 

KOP çalışmaları 1985 yılında başlamış olup bu dönemde Karaman’ın da Konya’ya bağlı ilçe olması nedeniyle Konya ilinde bulunan ve DSİ yatırımlarını içermekte olan sulama projelerine KOP adı verilmişti. Daha sonra DSİ 4.Bölge görev alanında bulunan Konya, Karaman, Niğde ve Aksaray illerini de Kapsayacak şekilde genişletilmiş ve projeler bu haliyle yatırım programlarına alınmıştır. Dolayısıyla KOP Bölgesi; DSİ,İl Özel İdareleri ve Halk sulamaları tarafından yapılan bütün sulama projeleri ile hidroelektrik enerji santrallarını ve içme suyu projelerini de kapsar hale gelmiştir. Böylece KOP; 1 100 000 hektar tarım arazisinin sulanacağı 14 adet sulama projesi, 3 adet içme suyu projesi ve 1 adet enerji projesi olmak üzere toplam 18 adet proje demetinden oluşmaktadır.

Konya Kapalı Havzası’nda su ve tarım alt yapısının yetersizliği nedeniyle tasarruflu su kullanımı amacıyla önce DPT sonra da Kalkınma Bakanlığı tarafından bir dizi çalışma yapılmış ve bu bölgenin tarımda daha rekabetçi üretim yapmasını temin için tedbirler alınmıştır. KOP Bölgesi'nde geniş katılımlı toplantı yapılarak yerel paydaşların görüşü alınmış ve 2010 yılında taslak bir KOP Tarım Planı ortaya konulmuştur. 

Bölgede aynı zamanda arazi toplulaştırması ve basınçlı sulama sistemlerine geçiş için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile birlikte bir program geliştirilmiştir. Küçük ve parçalı arazi yapısı ile salma sulamanın tarımsal üretimde verimli olmadığı Bölgede, su tasarrufu amaçlı olarak tarım alt yapısının geliştirilmesi ve çevresel sürdürülebilirliğin sağlanması önem taşımaktadır. 

Fakat bir bölgenin, hele su yetersizliği olan bir bölgenin tek başına tarımla kalkınmasının zor olacağından ve mevcut projeleri farklı kurumların yürütmesi nedeniyle koordinasyon sağlanması gerekliliğinden hareketle bölgedeki proje uygulamalarını koordine edip, izleme ve değerlendirme görevini yürütecek bir yapıya ihtiyaç duyulmuştur. 

Bu amaçla; 1989 yılında kurulmuş olan Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi’ne (GAP BKİ) ve Düzey 2 bölgelerinde kurduğumuz 26 Kalkınma Ajansı’na ilaveten; ülkemizin rekabet gücü açısından zayıf kalmış bölgelerinde eylem planları ile öncelikli olarak kamu yatırımlarını planlanmak, izlemek, değerlendirmek, koordine etmek ve bölgelerin gelişme potansiyellerine yönelik çalışmaları hızlandırmak üzere 2011 yılında Doğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi (DAP BKİ), Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi (DOKAP BKİ) ve Aksaray, Karaman, Konya ve Niğde illerini kapsayan Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi (KOP BKİ) Kalkınma Bakanlığı’na bağlı olarak kurulmuştur. Kalkınma İdareleriyle amacımız bölge insanın yaşamını değiştirecek dokunuşlar gerçekleştirmek, kalkınma sürecini bütüncül bir şekilde ele almaktır. 

Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi tarafından, sorumluluk sahası olan Aksaray, Karaman, Konya ve Niğde illerinde 2012 yılından bu yana yürütülen saha araştırmaları, sektör analizleri ve farklı düzeylerdeki paydaş görüşmeleri neticesinde hazırlanmış olan KOP Eylem Planı, bölge insanının refah seviyesini ve bölgenin gelişme potansiyelini artıracak, bölge üretimini daha sürdürülebilir ve dengeli hale getirecek tedbirler içermektedir.

KOP Eylem Planı’nın temel amacı bölgede kapsamlı bir dönüşümü gerçekleştirmektir. Bu çerçevede tarımsal yapıda değişimi ve sürdürülebilirliği sağlayarak; sanayi, ticaret, ulaşım, enerji gibi sektörleri güçlendirmek, eğitim, sağlık, kültür ve diğer sosyal hizmetlere erişilebilirliği artırmak, bölge içi ve bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltmak, yenilikçi bir yaklaşımla bölgenin rekabet gücünü geliştirmek, bölgenin ekonomik ve sosyal kapasitesini güçlendirmek ve vatandaşlarımızın refah düzeyini yükseltmek temel önceliklerdir.


KOP Eylem Planı 30.12.2014 tarihinde Bölgesel Gelişme Yüksek Kurulu tarafından onaylanmış ve 30.04.2015 tarihinde Niğde’de gerçekleştirilen KOP Eylem Planı Tanıtım Toplantısı ile kamuoyuna açıklanmıştır.